Karolina Stojek-Sawicka - Plagi królewskie. O zdrowiu i chorobach polskich królów i książat

Biografie polskich władców i ich małżonek zawsze wzbudzały zainteresowanie – nawet wśród osób niemających na co dzień do czynienia z historią. Decyzje tych, którzy sprawowali władzę, zależały od ich osobistych uwarunkowań; od tego, jakimi byli ludźmi, co myśleli, co czuli, jaki mieli stosunek do siebie, świata i innych ludzi. Wiele różnych czynników wpływało na ukształtowanie się osobowości danego władcy lub jego żony. Na pewno duże znaczenie miało wychowanie, sytuacja rodzinna oraz warunki, w których dorastali. Ale nie wszystko da się wyjaśnić wychowaniem i wrodzonymi cechami charakteru.
Jednym z ważniejszych czynników, który zawsze miał wpływ na sposób postępowania i kształtowanie się osobowości człowieka, zarówno przed wiekami, jak obecnie – jest choroba. Choroba od zawsze towarzyszyła człowiekowi, a obawa przed nią była tak samo powszechna pod chłopską strzechą, w mieszczańskich kamienicach, na dworach szlacheckich i w pałacach królewskich. Zdrowie zawsze stawiano i stawia się nadal na pierwszym miejscu pośród wszystkich dóbr świata, czyniąc je obiektem ciągłych trosk, zabiegów i przesądów. Choroba nie tylko niszczy organizm, ale też wpływa na psychikę, prowadząc nieraz do trwałej zmiany osobowości. Chory zwykle traci humor, ochotę do pracy, często popada w smutek czy rozdrażnienie, izoluje się od ludzi, a ból i cierpienie, których doświadcza, mają ogromny wpływ na jego postawy, relacje i podejmowane decyzje.